تعاريف مختلف از موسيقي
پيشينيان و موسيقي دانان بزرگ گذشته تعاريف مختلفي از موسيقي ارائه داده‌اند که در ادامه به آن‌ها اشاره مي‌کنيم:
- ارسطو (از فيلسوفان يونان باستان): موسيقي را يکي از شاخه‌هاي رياضي معرفي کرد و فيلسوفان اسلامي هم نظر وي را پذيرفته‌اند مانند ابن سينا که در کتاب خود در بخش رياضي از موسيقي نام برده است.
ارسطو در جاي ديگري مي‌گويد: موسيقي حکمتي است که نفوس بشر از اظهار آن در قالب الفاظ عاجز است بنابراين آن را در قالب اصوات ظاهر مي‌سازد. - افلاطون (دوّمين فيلسوف از فيلسوفان بزرگ): او مي‌گويد موسيقي يک ناموس اخلاقي است که روح به جهانيان، و بال به تفکر و جهش به تصور، و ربايش به غم و شادي و حيات به همه چيز مي‌بخشد. موسيقي روح انسان را مناسب و هماهنگ مي‌کند و استعداد پذيرش عدالت را در وي برمي‌انگيزد.
- ابونصر فارابي: از نظر ابونصر فارابي (از بزرگترين فلاسفه و دانشمندان ايراني عصر اسلام) موسيقي علم شناسايي الحان و شامل دو علم است؛ علم موسيقي عملي و علم موسيقي نظري.
- ابوعلي سينا: از نظر ابوعلي سينا (پزشک، رياضي‌دان، منجم، فيزيک‌دان، شيمي‌دان، زمين‌شناس، شاعر، منطق دان و فيلسوف ايراني) موسيقي علمي است رياضي که در آن از چگونگي نغمه‌ها از نظر ملايمت و سازگاري، و چگونگي زمان‌هاي بين نغمه‌ها بحث مي‌شود.
- بتهوون: بتهوون (موسيقيدان و آهنگساز برجسته‌ي آلماني) موزيک يا موسيقي را مظهري مي‌داند عالي‌تر از هر علم و فلسفه‌اي. از نظر او موسيقي هنر زبان دل و روح بشر و عالي‌ترين تجلي قريحه? انساني است. بتهوون مي‌گويد: “آنجا که سخن از گفتن بازمي‌ماند موسيقي آغاز مي‌شود”.
- لئوپددوفن: ريشه موسيقي به عهد کهن ارتباط دارد. در واقع همان روزي که انسان توانست براي نخستين بار خوشي‌ها و رنج‌هاي خود را با صدا نمايش دهد، مبدأ موسيقي به‌شمار مي‌آيد.
- ابن خردادبه (جغرافي‌دان، تاريخ‌نويس و موسيقي‌شناس ايراني): موسيقي آن است که تو را شاد کند و برقصاند و بگرياند و اندوهگين کند و جز آن هر چه باشد رنج و بلاست.
موسيقي ذهن را لطيف و خوي را ملايم و جان را شاد و قلب را دلير و بخيل را بخشنده مي‌کند، آفرين بر خردمندي که موسيقي را پديدآورد. - هگل (فيلسوف بزرگ آلماني): آنچه موسيقي متعلق به خود مي‌داند همان اعماق زندگاني درون شخص است موسيقي هنر خاص روح است و به‌طور مستقيم به روح خطاب مي‌کند.
- واگنر: آهنگساز، رهبر ارکستر، نظريه‌پرداز موسيقيدان و مقاله‌نويس آلماني در تعريف موزيک مي‌گويد: من موسيقي را تنها وسيله لذت گوش به‌شمار نمي‌آورم بلکه آن را محرک قلب و مهيج احساسات مي‌دانم. موسيقي عالي‌ترين هنرهاست. موسيقي متعلق به دل است و جايي که دل نيست موسيقي هم وجود ندارد.
- نيچه: فيلسوف، شاعر، منتقد فرهنگي، آهنگساز و فيلولوژيست کلاسيک بزرگ آلماني معتقد است که تمام پديده‌ها در مقايسه با موسيقي تنها نمادند. زندگي بدون موسيقي اشتباهي بزرگ بوده‌است.